ايتنا - فناوری؛‌ جام‌ جهانی‌ فوتبال‌ را‌ متفاوت‌ می‌کند

میثم لطفی - روزنامه ایران - ساعت ۵ عصر به وقت محلی در روز ۱۲ ژوئن(۲۲ خرداد) در ورزشگاه Arena Corinthians سائوپائولو یک جوان معلول برزیلی از روی صندلی چرخدار خود بلند می‌شود و با قدم‌های آهسته خود به وسط میدان می‌رسد تا با این اتفاق مسابقات «جام جهانی فوتبال ۲۰۱۴» به صورت رسمی آغاز شود.
از هم‌اکنون کمتر از ۶۰ روز تا آغاز بزرگ‌ترین رقابت جهان در عرصه فوتبال باقی مانده و این بیستمین باری است که فدراسیون جهانی فوتبال(FIFA) این مسابقات را برگزار می‌کند و برای دومین بار کشور برزیل میزبان این رقابت‌ها می‌شود. در این مسابقات تیم ملی فوتبال ۳۱ کشور جهان حضور دارند و در روز ۱۳ ژوئیه(۲۲ تیر) هم قهرمان این رقابت‌ها مشخص می‌شود.

تراشه تشخیص گل
با همه این تفاسیر، فیفا برای نخستین بار تصمیم گرفته است که در این دوره از مسابقات فناوری Goal-Line را مورد استفاده قرار دهد.
در مسابقات قبلی جام جهانی برای استفاده از این فناوری بحث‌ها فراوان به میان آمد و در نهایت نمایندگان کشورها تصمیم گرفتند این اتفاق را عملی نکنند. اما پس از آنکه تیم ملی فوتبال انگلستان اعتراضات شدید خود را در مقابل گلی که آلمان به آن‌ها زد اعلام کرد، «سِپ بلاتر» رئیس سازمان فیفا رسما اعلام کرد که هم‌اکنون زمان آن فرا رسیده است تا بار دیگر پرونده مربوط به استفاده از فناوری هوشمند Goal-Line باز شود.
در سال ۲۰۱۲ میلادی «انجمن بین‌المللی فوتبال» پس از انجام بررسی‌های فراوان استفاده از این فناوری را در مسابقات فوتبال مجاز دانست و پس از بررسی‌های فراوان در اکتبر ۲۰۱۳ سرانجام شرکت آلمانی GoalControl برای ساخت این فناوری برگزیده شد.

این فناوری در اصل یک سیستم تصمیم‌گیرنده هوشمند محسوب می‌شود که به صورت لحظه به‌لحظه خط دروازه را بررسی می‌کند و امکان خطای داوران را در جریان پذیرش یا عدم پذیرش گل‌ها از بین می‌برد.
سیستم جدید تراشه‌های هوشمندی را شامل می‌شود که داخل توپ فوتبال قرار می‌گیرند و به صورت همزمان خط دروازه نیز بررسی می‌شود و هر زمان که توپ به طور کامل وارد دروازه شود، این خبر را اعلام می‌کند. البته باید گفت که این سیستم هوشمند جایگزین داور نمی‌شود و به عنوان دستیار برای تصمیم‌گیری آسان‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این وجود، تاکنون انتقادات فراوانی به این سیستم شده و اشکالاتی برای آن در نظر گرفته شده است. اما سازمان فیفا معتقد است که جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل بهترین زمان برای استفاده از فناوری تراشه‌های هوشمند تشخیص گل محسوب می‌شود.

سیستم تصویربرداری
سیستم هوشمند تشخیص گل تنها فناوری منحصر به‌فردی محسوب نمی‌شود که برای مسابقات جام جهانی فوتبال ۲۰۱۴ در نظر گرفته شده است. زیرا کارشناسان می‌گویند که در این دوره از مسابقات برای نخستین بار سیستم‌های تصویربرداری با کیفیت ۴ هزار پیکسل مورد استفاده قرار می‌گیرند.
با مذاکرات صورت گرفته قرار است که شرکت سونی تجهیزات تصویربرداری برای پخش مستقیم این مسابقات را تامین کند. مرکز «میزبانی خدمات رسانه‌های» وابسته به سازمان فیفا قراردادی را با شرکت ژاپنی سونی به امضا رسانده است که موجب می‌شود مردم سراسر جهان این دوره از مسابقات را کاملا متفاوت تماشا کنند.

«نیکلاس اریکسون» مدیر مرکز تلویزیونی فیفا نیز با تایید خبر یاد شده توضیح داد که برای مسابقات برزیل از فناوری Ultra HDTV استفاده می‌شود تا به موجب آن تمامی تصاویر تهیه شده از ورزشگاه‌ها و محل‌های مختلف با کیفیت ۴ هزار پیکسلی در سراسر جهان پخش شوند. البته شرکت سونی توضیح داده است که اگر کاربران در سینمای خانگی خود قابلیت دریافت تصاویر ۴ هزار پیکسلی را نداشته باشند مهم نیست و این بالاترین کیفیتی است که می‌توان روی گیرنده تلویزیونی مشاهده کرد. بر این اساس تلویزیون‌های معمولی با هر نوع صفحه‌نمایش و کیفیتی که دارند می‌تواند مسابقات فوتبال را باب میل کاربران پخش کنند.
البته با توجه به اینکه پخش تصاویر چهار هزار پیکسلی در شبکه تلویزیونی برای نخستین بار در جهان اتفاق می‌افتد، سونی همه مسابقات را با این کیفیت پخش نمی‌کند و بر اساس برنامه‌ریزی صورت گرفته قرار است که یکی از مسابقات ۱۶ تیم باقی مانده در روز ۲۸ ژوئن، مسابقات یک‌چهارم نهایی در روز ۴ ژوئیه و مسابقه نهایی در روز ۱۳ ژوئیه با کیفیت ۴ هزار پیکسلی پخش شوند. البته توجه داشته باشید که بازی‌های این دوره از مسابقات جام جهانی فوتبال در ۲۰۰ کشور جهان به صورت مستقیم پخش می‌شوند.

شرکت سونی پشتیبانی‌های فنی دیگری هم از فیفا انجام می‌دهد که از جمله آن‌ها می‌توان به توسعه

۴۰۰۰

سیستم‌های پخش مستقیم ۴ هزار پیکسلی برای بعد از مسابقات جام جهانی اشاره کرد. دوربین پخش مستقیم ۴ هزار پیکسلی PMW-F۵۵، سیستم ذخیره‌سازی اطلاعات PWS-۴۴۰۰ با چند ورودی مجزا، مانیتورهای ۴ هزار پیکسلی PVM-X۳۰۰ و سوئیچ‌های چندفرمتی ۴ هزار پیکسلی MVS-۷۰۰۰X از جمله محصولات و راهکارهای سونی محسوب می‌شوند که در این دوره از مسابقات و پس از آن مورد استفاده قرار می‌گیرند.

روبوت گوش به‌فرمان ذهن
اما در بخش دیگر محققان علوم عصب‌شناسی دانشگاه Duke در آزمایشگاه تخصصی سائوپائولو پروژه‌ای را پیش می‌برند که قرار است پیش از آغاز مسابقات جام جهانی به اتمام برسد. در این پروژه یک روبوت اسکلتی هوشمند ساخته می‌شود که هر فرد به کمک نیروی ذهن خود می‌تواند آن را کنترل کند. این روبوت به گونه‌ای طراحی شده است که فرد می‌تواند آن را به تن کند و پاهای خود را روی پاهای آن قرار دهد.
جوان برزیلی معلولی که قرار است در روز ۱۲ ژوئن مراسم افتتاحیه را انجام دهد، این روبوت را به تن کرده است تا به کمک آن از روی صندلی چرخدار خود بلند شود و پس از راه رفتن در وسط زمین فوتبال به تماشاچیان خوش‌آمد بگوید. این روبوت که Walk Again نام دارد، مبتنی بر تفکر و ذهن فرد کنترل می‌شود و نیاز به هیچ گونه ابزار کنترلی دیگر ندارد.

این روبوت هوشمند را «میگوئل نیکولیس» دانشمند ۵۳ ساله برزیلی طراحی کرده است که از او به عنوان بزرگترین عصب‌شناس کشور برزیل هم یاد می‌کنند. اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود و مراسم افتتاحیه جام جهانی با موفقیت انجام شود، Walk Again به عنوان نخستین روبوت تحت فرمان ذهن انسان وارد بازار جهانی می‌شود و به کمک افراد معلول می‌شتابد.

امنیت سایبری
بلیت‌های جعلی، لباس‌های غیرواقعی تیم ملی فوتبال انگلستان و ابزارهای موبایلی تقلبی سازمان فیفا از جمله مواردی هستند که از مدت‌ها قبل کاربران را با موضوع مسابقات جام جهانی فوتبال ۲۰۱۴ برزیل فریب دادند تا از آنها سوءاستفاده کنند. اگرچه فیفا و برخی منتقدان بر این باورند که برزیل هنوز آمادگی لازم برای برگزاری این مسابقات را ندارد، اما دولت این کشور بیش از ۹۰۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری کرده است تا امنیت کامل را برای شرکت‌کنندگان در جام جهانی ۲۰۱۴ برقرار کند.
گروهی از هکرهای برزیلی با انتشار بیانیه رسمی اعلام کردند که به سایت‌های زیر مجموعه فیفا و حامیان جام جهانی فوتبال حملات سایبری گسترده انجام می‌دهند و با اجرای نوعی حمله موسوم به DDOS کلیه سایت‌های یاد شده را از کار می‌اندازند. این هکرها سال گذشته و در پی اعتراض عمومی مردم برزیل نسبت به هزینه بسیار زیاد برای برگزاری جام جهانی اقداماتی را انجام دادند. اما فرمانده بخش سایبری در ارتش برزیل کاملا صریح اعلام کرده است که برزیل به راحتی جلوی تمامی این حملات را می‌گیرد و هیچ گونه نگرانی برای اختلالات سایبری وجود ندارد.

بازی‌های جام جهانی
با نزدیک شدن به مسابقات جام جهانی فوتبال برزیل شرکت EA از بزرگترین تولیدکنندگان بازی‌های رایانه‌ای در جهان اعلام کرد که به زودی بازی 2014 FIFA World Cup Brazil را عرضه می‌کند. این بازی که قرار است برای دو کنسول بازی Xbox One و PS4 عرضه شود، امکان اجرای روی کنسول‌های قدیمی‌تر را هم دارد و با توجه به اینکه دو کنسول بازی یاد شده هنوز به دست همه کاربران جهانی نرسیده است، بازی جدید به صورت آنلاین هم عرضه می‌شود تا امکان استفاده از آن برای همگان فراهم شود.

این بازی رایانه‌ای دقیقا مطابق با تیم‌های حاضر در مسابقات جام جهانی برزیل طراحی شده است و حتی لباس بازیکنان هم با آنچه که تیم‌ها برای بازیکنان خود در نظر گرفته‌اند یکسان است. به گفته شرکت EA، این باکیفیت‌ترین بازی محسوب می‌شود که تاکنون برای دو کنسول بازی Xbox One و PS4 ساخته شده است و قیمت آن هم ۶۰ دلار است. در بازی مذکور از یک سیستم ویژه استفاده شده است که کاربران هنگام ورود با پیچیدگی‌های کمتری مواجه می‌شوند و به راحتی می‌توانند تیم مورد علاقه را مشخص کنند و حالت‌های مختلف بازی را در اختیار بگیرند.

به هر حال، بر اساس آنچه که مدیران سازمان فیفا، کارشناسان فناوری و متخصصان فوتبال گفته می‌توان ادعا کرد که مسابقات جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل فناورانه‌ترین دور از مسابقات فوتبال در طول تاریخ محسوب می‌شود و نخستین باری است که انسان تا این اندازه به فناوری اعتماد می‌کند تا کار داوری را به آن بسپارد.

هنوز مشخص نیست که دنیای فناوری با آخرین تحولات و دستاوردها تا چه اندازه می‌تواند وظایف خود را به خوبی انجام انجام دهد. اما کمتر از دو ماه باقی مانده است تا بتوان در مورد این اتفاق فناورانه نظر داد.